W dniach 13 – 14 września klasy I, II i III liceum zostały zaproszone do uczestnictwa w IV festiwalu filmów dokumentalnych Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci. Filmy pokazane podczas festiwalu prezentują sylwetki i dziedzictwo oraz historię tych najbardziej Wyklętych, czyli żołnierzy, którzy nigdy nie zaakceptowali sowieckiej okupacji. Festiwal pokazuje rolę polskiego podziemia i opozycji demokratycznej w walce z komunistycznym reżimem lat 1944 – 1989.
Pierwszego dnia młodzież obejrzała między innymi The officer’s wife w reżyserii Piotra Uzarowicza oraz film pt. Czaszka z Katynia, której reżyserem jest Lisbeth Jessen. Dzień ten poświęcony był tragedii oficerów zamordowanych w Katyniu i ich rodzin. Szczególnie drugi film wywarł na młodzieży głęboką refleksję, gdyż pokazywał powojenne losy rodzin pomordowanych oficerów. Po emisji ostatniego filmu rozpoczęło się spotkanie z Lisbeth Jessen, duńskim reżyserem i współtwórcą filmów o Katyniu. Na spotkaniu tym można było zadać pytania zaproszonemu gościowi , zapytać o motywy podejmowania w jej twórczości takiej tematyki.

Tematyka filmów emitowanych drugiego dnia dotyczyła głównie Podziemia Niepodległościowego. Był to dzień konkursowy, nasza młodzież obejrzała trzy filmy bijące się o laur „Złotego Opornika”, wśród nich znalazły się Kadry z Workuty w reżyserii Jarosław Krychowiaka, Niedźwiedź Wojtek polski bohater wojenny w reżyserii Williama Hooda, i Adama Lavisa Nigdy nie wrócisz do domu reżyserii Jolanty Krysowata.

Pierwszy z tych obrazów poświęcony został losom byłych AK-owców, którzy zaraz po wejściu wojsk radzieckich na tereny ziem polskich dostali się w ręce Armii Czerwonej i decyzją Stalina zostali skazani na katorgę w radzieckim łagrze w Workucie. Upokorzenia, cierpienia i ból zarówno mężczyzn, jak i kobiet skazanych przez władze ZSRR były wręcz niewyobrażalne. Kilkudziesięciostopniowy mróz, konieczność pracy w kopalniach, głodowe racje żywieniowe… Bardzo mocny i dający do myślenia dokument.

Następny obraz dotyczył maskotki polskiego II Korpusu – niedźwiedzia imieniem Wojtek, który towarzyszył polskim żołnierzom od Iranu, poprzez Palestynę, Irak, Włochy aż do Szkocji. Dokument raz po raz wzbudzał to uśmiech, to wzruszenie. Choć wydaje się to mało prawdopodobne to jednak historia Wojtka stanowi w istocie prezentację losów znacznej liczby polskich żołnierzy walczących na Zachodzie. Wszyscy oni, choć wygrali wojnę, nie zdołali wygrać wolności. W tym kontekście powojenne losy Wojtka oraz jego śmierć za kratami edynburskiego zoo nabiera wręcz symbolicznego wymiaru.

Ostatnim filmem, w którego projekcji uczestniczyliśmy był obraz „Nigdy nie wrócisz do domu”. Dokument ten został poświęcony historii młodego marynarza Stefana Półrula, który służąc w Marynarce Wojennej w okresie stalinowskim aktywnie włączył się w działania antykomunistycznej organizacji o nazwie „Polska Organizacja Podziemna – Wolność”. Aresztowany w grudniu 1951 r., w czerwcu 1952 r. został skazany na śmierć. W wyniku ciężkich przesłuchań załamał się psychicznie. Wszelkie prośby o ułaskawienie nie przyniosły efektu. Wyrok wykonano w kwietniu 1953 r. Chcąc dodatkowo „ukarać” skazanego i jego rodzinę szczątki marynarza pochowano w nieznanym miejscu skazując go na wieczne zapomnienie. Szczęśliwie jednak rodzina nie dała za wygraną i przy pomocy wrocławskiego oddziału IPN udało się odnaleźć szczątki Stefana Półrula. 9 września 2008 r. został pochowany z honorami wojskowymi na cmentarzu w miejscowości Młodojewo.

Wydaje się, ze uczestnictwo naszej młodzieży w projekcie było świetnym pomysłem. Filmy, w których narratorami byli naoczni świadkowie tamtego mrocznego okresu w historii naszej ojczyzny, dały wiele do myślenia młodemu pokoleniu. Filmy te będą stanowić tło w dyskusji na lekcjach historii i literatury.